Tot midden jaren tachtig raasde de sloopwoede over de begraafplaats. Grafmonumenten, waarvan de rechten waren verlopen, vaak meer dan een eeuw oud verdwenen liefdeloos in sloopcontainers. Die tijd is geweest. Op het Amsterdamse Nieuwe Oosterbegraafplaats zijn ze inmiddels bewust van de monumentale status van dat soort graven. Onder de bezielende leiding van Mischa Smeding, staflid van de begraafplaats, kregen de meest bijzondere graven de status van monument. Ook het graf van stayer Piet van Nek, dodelijk verongelukt tijdens een stayerskoers in het Leipzig van 1914.
Inmiddels behoort Van Nek’s graf tot één van de mooiste van de begraafplaats. Alleen om dat feit zingt de naam van Piet van Nek nog een enkele keer rond.
Het monumentale graf, eind vorig jaar prachtig gerestaureerd en voorzien van een tekstbordje met uitleg over Piet van Nek zijn stayerscarrière, waaraan deze blog de foto en tekst had aangeleverd.
Vandaag 14 april, de sterfdag van Piet van Nek, en zoals ieder jaar een bloemetje op zijn graf gelegd.
Meer verhalen over het leven én sterven van Piet van Nek, zijn op deze blog te vinden.
De tocht naar het kerkhof werd niet in anonimiteit afgelegd. Doodgevallen stayers kregen een prachtige begrafenis. Zeker in de tijd van voor de Eerste Wereldoorlog. Per definitie werd de lijkkoets, van de ongelukkigen, getrokken door een span van zes met zwarte doeken omfloerste paarden. Tienduizenden fans op de stoepen. Wanneer het graf was dicht gegooid, verscheen daarop een monumentale grafsteen, geschonken door supporters. En nee, de jong, dramatisch gestorvenen zal nooit vergeten worden: belooft tijdens de grafredes. Niets zo vergankelijk als roem. Een eeuw later zijn al die jong verongelukte sportjongens vergeten. Nabestaanden kijken nooit meer om naar het graf. Prachtige, monumentale grafmonumenten verdwenen in de loop der jaren in de sloopbak. De knekels gingen daar achter aan, zei het in de knekelput.
Of het ver gezocht is? Ach, wat maakt dat uit. Inderdaad, de man is een eeuw geleden, dramatisch gestorven. En totaal uit het collectieve geheugen verdwenen. Moet je dan nog jaarlijks op zijn sterfdag daar bij stil staan? Ja! Dáárom legt Stuyfssportverhalen, jaarlijks op de sterfdag van Piet van Nek een bloemetje op diens graf. Kleine eerbetoon aan een vergeten sportheld. Per slot van rekening ben je pas dood als je vergeten bent.
Esser! Doodgewoon Thomas Esser, afkomstig uit Keulen. Jong, wild, ambitieus, én wielrenner. Thomas dus, samen met zijn broertje Jean furore makend in de lokale zesdaagse koersen, wat altijd sappelen was. In 1912 trok hij zijn conclusie. Het broertje mocht het zelf uitzoeken. Thomas maakte de overstap naar het lucratievere stayeren: voor dit verhaal een fijne, maar voor Thomas een desolate beslissing.
Terug naar Thomas Esser, die in 1913 door wist te dringen tot de beste veertig stayers van Duitsland. Thomas, tweede in de Grote Prijs van Europa, won de Grote Pinksterprijs én de Prijs des Handels in Frankfurt, werd ook nog eens tweede in de Grote Prijs van Brussel. Het Keulse jochie verdiende daar niet alleen ruim vijfenhalfduizend goudmark mee, maar ook een uitnodiging voor het wereldkampioenschap in Leipzig: gehouden de drie laatste dagen van augustus.
Thomas Esser, uitgeschakeld in de series, mocht nog even wachten. De Keulse jongen, in 1914 nog acht koersen gewonnen, vertrok voor twee jaar naar het Westfront, want de Grote Oorlog ging los. Dan is het juli 1917. Thomas met het geluid van knetterende mitrailleurs, keffende mortieren in de oren, aan de start van de Grote Prijs van Düsseldorf. Een stayerskoers over totaal honderd kilometer, waar Thomas nooit de finish zal halen. In de vijfentwintigste ronde krijgt de Keulse oorlogsveteraan een klapband. Thomas Esser werd drieëntwintig jaar.
