Op het strand worden bomschuiten gelost, en in het rulle zand, sjouwende jongens en meiden met manden vol haring richting visafslag. Op de boulevard staat de onvermijdelijke stumper, – type Kniertje – de horizon af te turen naar schepen ‘op zee gebleven’, en op dat zelfde moment laat in het Kurhaus de bourgeoisie en de nouveau riche zich de champagne goed smaken. En het volk? Die zitten op de tribunes van de Scheveningse Wielerbaan. Zomaar een zaterdag in mei 1913, waar een koers achter zware motoren gaat beginnen.
Wat een leuke simpele stayerskoers had moeten worden, zo een die een dag later al weer vergeten was, blijft heel lang in het collectieve geheugen hangen. Aan het programma heeft het niet gelegen. De baandirectie had daarvoor flink de beurs opengetrokken. Vier renners waaronder een voormalige wereldkampioen, een werelduurrecordhouder, een Berlijnse semitopper en een aankomende ster uit Amsterdam, prijken op de affiches. Als noviteit is er iets aardigs bedacht. Er wordt anders gestart dan gebruikelijk. En dát hadden ze nou niét moeten doen. Staan de renners voorheen achter elkaar te wachten op het startschot, nu staat de Parijzenaar Louis Darragon, Frits Bauer, Paul Nettelbeck twee jongens uit Berlijn, en Piet van Nek schouder aan schouder. Direct na de start vliegt de vlam in de pan, om maar even in vistermen te blijven. Bij het aanpikken van de motor stuurt Van Nek té veel naar rechts. Wat nu een domino-effect genoemd wordt, gebeurd een eeuw geleden in Scheveningen. Door Van Neks manoeuvre moet niet alleen Darragon uitwijken maar ook de aanstormende gangmaker Willy Porte. 
Willy’s motor verwoest de houten reling van ‘den eerste rang’ waarbij het opgepropte publiek over de baan ‘rolde en bolde’ zoals Courant het Nieuws van den Dag zo mooi formuleert. Alle ingrediënten voor een spannende inferno te makenzijn aanwezig. Wereldrecordhouder Paul Nettelbeck slaat over de kop, Van Nek voelt de motor van Darragon over zijn rug rijden, en Willy Porte vliegt met motor en al in het publiek.
Voor Porte een heuse dejavu. Tijdens zijn vlucht richting tribune moet hij in een splitseconde gedacht hebben aan die stayerskoers in Berlijn, vier jaar eerder. Toen belandde de motortandem met Porte als stuurman ook in het publiek: negen doden.
Dat de lijkkoets in Scheveningen niet besteld hoeft te worden was zo’n niet te verklaren mirakel. Er is slechts één zwaargewonde. Volgens de Courant bleek het slachtoffer ‘een machtig liefhebber van den wielersport’ te zijn. Moet ook wel. De man wordt met een afgescheurde linkerwang van net onder het oog tot aan de kaak in allerijl naar het ziekenhuis vervoerd. Om een uur later met een ingezwachteld hoofd weer plaats te nemen op de tribune. Dat de koers na een oponthoud uiteindelijk door Berlijner Paul Nettelbeck wordt gewonnen, is aardig voor de statistieken. Luguber is het feit dat een jaar later Piet van Nek niet ontsnapt aan de maaiende Zeis van hein. Vier jaar na Piet verongelukt Louis Darragon. Enfin, dit is dus een doodgewone fijne stayerskoers op een zaterdag in mei 1913.
Foto 1: Darragon, foto 2: Paul Nettelbeck achter Willy Porte, foto 3: Piet van Nek
Bron: De Courant Nieuws van den Dag jaargang 1913.
