Een man zonder broekzakken, is een ontheemde stumper. De broekzak, per definitie dé veilige plek waar handen altijd een warm asiel vinden, waarbij we vooral niet moeten denken aan het begrip ‘bioscoopbroekzak’. Vlak vóór de start van een stayerskoers, heeft een stayer nou eenmaal geen pantalon aan. Als dan ook een fotograaf op de proppen komt, heeft hij ‘n probleem. De armen gaan dan maar onwennig over elkaar. Of worden geparkeerd op de heup. Vermoedelijk kon ze dat geen moer schelen, hoe ze op die foto gingen. Aan de lichaamstaal te zien hadden ze helemaal geen trek om te poseren. Dat ze dat wél deden, was natuurlijk door de strot gedrukt door de directie van de wielerbaan.
Een vergeelde foto, gemaakt vlak voor de start van Het Gouden Wiel van de Rijn. Een stayerskoers over een uur, gehouden op de lokale wielerbaan van Keulen, tijdens het goddelijke jaar 1912, waar in het Duitsland van vóór de Eerste Wereldoorlog er honderden van waren. Enfin, Fritz Ryser, Richard Scheuermann, Thuur Vanderstuyft, Peter Günther en Klaus Zeisler, waren gecontracteerd voor een koers over een uur. De lokale favoriet, Keulenaar Peter Gunther, werd winnaar, wat niet zó verrassend was. Dat Günther met zijn overwinning, zeventienhonderd goudmarken opstreek is voor de statistieken. Véél aardiger is te weten wat er later gebeurde. Aardig…? Dertien maanden later, op diezelfde wielerbaan, tijdens de Grote Herfstprijs verongelukte Richard Scheuermann, een voormalig kleermaker.
Zes jaar later in 1918, kondigde zich ook het definitieve einde van Peter Günther aan. Peter, wereldkampioen stayeren in 1911, verongelukte dodelijk tijdens de Grote Herfstprijs van Düsseldorf. En dan is er ook nog Fritz Ryser, ook een voormalige wereldkampioen. Ryser, tijdens zijn stayercarrière betrokken bij diverse bloedbaden op de Duitse wielerbanen, zoals de catastrofe op de wielerbaan van de Botanische Garden in 1909, waar zijn gangmaakmotor in volle vaart tussen de volgepakte tribunes terecht kwam: negen doden. Fritz, ontsnapt aan deze hel, stierf in 1916 in zijn Berlijnse woning, waarbij het niet uitgesloten was dat de man vrijwillig uit het leven was gestapt.
Scheuermann, Günter en Ryser, mannen in bonus, want rijk geworden met hun sport. Waar ze weinig plezier aan hadden, Want een doodshemd heeft geen zakken. Laat staan broekzakken…
Bron: Album der Radwelt jaargang 1912.
Collectief in slaap gesukkeld, door het ritmische getrippel van paardenhoeven, met bijbehorend geratel van de koetsen. De negentiende eeuw, stoffige tijd van vertrutting. Om rond negentienhonderd met één klap ruw wakker te worden. De eerste gangmaakmotor had zijn opwachting gemaakt. In Duitsland ging het hek van de dam. De Mof, altijd tuk op strijd, het liefst waarbij ‘de dood’ nooit ver weg is.
Overvolle tribunes. Tienduizenden Düsseldorfers op de harde, houten banken. Op het middenterrein, vier rijen dik. Aan de startlijn Adolf Schulze, Arthur Stellbrink, Willy Pongs, Heini Böhme, én de altijd verbijsterd uit z’n ogen kijkende, Kurt Rösenlocher.
Aan alles was gedacht. De supersnelle wielerbaan in Moskou was geregeld. Een internationale jury bestelt. Het lijf in perfecte conditie. Kortom, niets stond nog in de weg om het werelduurrecord achter de derny aan te vallen. Tijdens trainingen over het Moskouse hout, trapte hij dertig rondes weg met een snelheid van boven de vijftig kilometer. Zonder gangmaking dus.
