Ach gossie, de tragiek van een oud circuspaard dat maar geen afscheid kon nemen. Verslaafd aan de spotlights. Kickend op bewondering én het applaus. Een adrenalinejunk in een tijd dat dat woord niet eens bestond. Smachtend aan dat fijne, immense diepe gevoel van opluchting, als de koers er heelhuids op zat. Gevoelens waar geen pil of spuit tegen op kon. Voor de roem hoefde hij het niet. Wereldkampioen in 1906 én 1907 bij de professionele stayers. Was meervoudig Europees, én nationaal kampioen van Frankrijk. Verbrak wereldrecords. En had zo’n beetje alle grote en prestigieuze stayerskoersen gewonnen. Held van de Franse Republiek, maar ook van duizenden fans. Op de tribunes kregen vrouwen spontaan natte directoires bij het horen van zijn naam.
De leeftijd schreed genadeloos door. Het lijf werd onwillig. De reflexen minder. De momenten waarin hij de rol achter de motor schroeide lag achter hem. Ook de potentie nam af. De tijd dat hij, met zijn knuppel, nachtenlang de liefde bedreef, waarbij het stoom uit het matras kwam, was voorbij.
Signalen genoeg om te stoppen met het levensgevaarlijk koersen achter zware motoren. Of hij dat deed…? Tsja…
Ondanks ál die verontrustende signalen vertrok hij uit dit ondermaanse door een simpel, lullig, gebroken asje van zijn pedaal. Zo iets kun je niet verzinnen. Dat zijn hemelgang uitgesproken voor eigen publiek gebeurde was voer voor de lokale kranten, waar in de kolommen het gebrek aan dramatiek nooit ver weg was.
Zijn begrafenis was ieder geval groots en meeslepend. En dat in zijn geboorteplaats later een stadion naar hem vernoemd, logisch.
28 April aanstaande, precies een eeuw geleden, tijdens een stayerskoers in het Parijse Velodrome d ‘ Hiver, verongelukte hij dodelijk. Louis Darragon, werd 35 jaar oud.
Doof voor signalen
april 25, 2018 — StuyfssportverhalenOp de affiches Hein, altijd fijn.
juni 3, 2017 — Stuyfssportverhalen
Die éne godvergeten dag in augustus 1926. De dag waarop Heinrich ter hemel trok. In Hein’s eigen stijl. Heinrich Wronker, gangmaker én adrenalinerukker, in die volgorde, sinds 1908 actief op de wielerbanen waar hij een zekere reputatie had opgebouwd. Heinrich op de affiches? Garantie voor reuring. Ook op de Amsterdamse wielerbaan Zeeburg. Zoals in juni 1915. Stayerstweekamp tussen de Belg Leon Vanderstuyft en lokale favoriet Jan van Gendt. De laatste gaf zijn tegenstander tijdens de race, een muilpeer. Vanderstuyft ´getrokken´ door Heinrich, maakte een doodsmakkerd. Bij Hein sloegen de stoppen door. Op zijn zware Brennabormotor werd jacht gemaakt op Van Gendt. Die hij tot twee keer toe van de fiets probeert te rijden. De aanwezige sportverslaggever van de Telegraaf wist daar wel raad mee. Een dag later werd het incident met veel smaak opgediend. Waarbij volgens de allerbeste Telegraafmores de Vlaming Vanderstuyft de schuld kreeg.
Heinrich Wronker, afkomstig uit Keulen, maakte in 1914 Cor Blekemolen wereldkampioen. Maar was nét niet goed genoeg voor de top. Van de Keulenaar, voornamelijk actief met renners uit de B-klasse, is maar één foto bekend: samen met renner Walter Ebert. De laatste een treurige kerel waarvan de tegenslag aan zijn kont was vastgeplakt, koerste meer dan twintig jaar achter de motor. Misschien daarom dat de man het niet zó nauw nam met het begrip ‘veiligheid’. Als oorlogsveteraan vechtend aan het Russische front, had Ebert wel ergere dingen meegemaakt. ´Het kan wel´, moet hij daarom gedacht hebben. Nadat Walter in de onderste balhoofdlug van zijn stayersfiets een breuk ontdekte, soldeerde hij dat zelf. Het kon dus niét. Enkele dagen later het Gouden Wiel van Maagdenburg, gehouden op 1 juni 1924. Stayerskoers over drie manches. Waar Walter, tijdens tweede manche, boven het motorgeraas uit een rare ´krakkk´ hoorde. Met een gebroken frame waarvan het soldeer nog warm was, sloeg hij sloeg twee keer over de kop.
Walter 41 jaar, die voor zijn Kaiser drie jaar met zijn poten in het ijswater van de loopgraven stond en de luizen van zijn lijf moest schrapen, stierf twee dagen later. 
Bij lijkschouwing oogde zijn schedel als een jigsawpuzzel: van die details dus.
In de Grote Stayershemel werd er ongetwijfeld op schouders geklopt. Want twee jaar later, augustus 1926 op de Keulse wielerbaan. Race tussen gangmakers onderling. Altijd leuk pauzenummer. Heinrich Wronker zorgde voor de broodnodige sensatie. De Keulse gangmaker kon nog maar nét een gevallen collega ontwijken. En vloog daarbij de tribunes in, waar hij tussen de houten banken de geest gaf.
Foto 1: Heinrich Wronker met Walter Eberts. Foto 2: de val van Eberts in de Kleine Herftsprijs van Essen 11 september 1910.
Bron: Radwelt jaargang 1910, 1914, 1924. Illustrierter Radrenn-Sport jaargang 1926.
Recente reacties
Ron Smit op 2026 Jan Quax op 2026 Stuyfssportverhalen op Bertus Raats overleden Ger Slop op Bertus Raats overleden Hans van Bon op Het vergeten graf van Piet Dic…
