‘Het is één grote bende’

Vijftien keer leidde hij een stayer naar de nationale titel, en werd één keer Europees kampioen. Op de gangmaakmotor is Willem Fack een autoriteit. Een zestiende titel er niet in. Voor het  komende stayerskampioenschap, dinsdag gehouden in het Alkmaarse Sportpaleis, bedankt Fack voor de eer.

‘Ik had wel willen rijden,’ opent Fack het gesprek, ‘Als er een goede renner beschikbaar  was. Maar die is er niet. Ik pas er voor om met een renner te koersen, waarvan ik van te voren weet dat die weg gereden wordt. De laatste jaren reed ik met Ocko Geserick, (foto links) maar die is er mee gestopt. Die jongen werkt inmiddels hele dagen, en voelt er weinig voor om ’s  avonds laat op de baan van Alkmaar, een uurtje te trainen, als er vrijwel geen koersen meer zijn. En groot gelijk heeft hij’.  

Volgens Fack is de stayerssport vrijwel dood, waarbij hij de beschuldigende vinger ondermeer priemt richting wielerbond.  ‘De KNWU is de slechtste sportbond van Nederland’, fulmineert  Fack. ‘Voor de stayerij is geen beleid, en al helemaal  geen geld. Een goede renner gaat niet meer stayeren. Die verdiend z’n geld wel op de weg. Het is toch een schande dat er inmiddels drie overdekte banen zijn, waar geen plaats is voor  stayers- of dernykoersen. Goede renners komen nooit meer achter de motor. Er is momenteel maar één koers per jaar, en dat is het nationale kampioenschap. Ook in Duitsland legt de sport op z’n kont. Neem de Grote Kerstprijs van Dortmund, een traditionele koers van vér voor de oorlog, die wordt al tien jaar niet meer gehouden.  Het is één grote bende’.  

Willem Fack, inmiddels achtenzestig jaar, en meer dan veertig jaar gangmaker, weet waar de kneep nog meer zit. Volgens hem zijn ook de baandirecties, én  de vroegere gangmakers schuldig aan de teloorgang van de sport. ‘Wij hadden een keer een koers op Alkmaar. Komt die Walrave, inmiddels al tien jaar met pensioen, naar de op het middenterrein zittende gangmakers. Hoor ik hem, met een verwijtende klank in z’n stem roepen, dat wij de boel op gang moeten trekken. Een mooie die dat riep. Dat was dus de vroegere topgangmaker Walrave, de man die altijd de koers ‘regelde,’ die er altijd voor zorgde dat vrijwel iedere stayerskoers van een ‘briefje gereden’ werd, (van een briefje rijden, is in de stayerij een eufemisme van  een te voren afgesproken uitslag). Hoezo moeten wij de boel op gang trekken? Hij was de man, die de boel juist afgebroken had.’

In het stayeren van oudsher bekend als onbetrouwbaar, staat Fack bekend als iemand die altijd ‘rechtdoor rijdt’,  en wars is van afspraken. ‘Al die vroegere gangmakers zijn dood. Ook in Duitsland. Dat waren mannen die altijd de boel flikte. En wat gebeurd er nu? Precies het zelfde. Die jonge Duitse gangmakers, laten hun oren hangen naar de baandirecties. Dan moet er van zo’n baandirecteur weer één of ander lokale kneus winnen, alsof het publiek dat niet door heeft. En de gangmaker die daar maling aan heeft, kan het voor ééns en altijd vergeten. Die komt nooit meer aan de bak’.  

Ook over het naderende nationale kampioenschap, is Willem Fack somber gestemd. ‘Dinsdag komen twee goed getrainde profs aan de start, opgevuld met vier matige stayers. Renners die de hele dag werken, en in de avond een paar uurtjes trainen. Die jongens fungeren als kanonnenvoer’.

Willem Fack meer dan veertig jaar gangmaker, weet precies het antwoord op wie zijn beste renner was: Patrick Kops met wie hij zes nationale titels veroverde. Waar bij hij tevens Patrick Kos roemt   met wie hij de Europese titel pakte, en een kwartet nationale  kampioenstitels.

‘Ach het is allemaal afgelopen’, verzucht Willem Fack. Mijn tijd zit erop. Ik heb het wel bekeken’. Of dat laatste zo is maar de vraag, want niets zo veranderlijk als de mens, laat staan een gangmaker.

Dinsdag 28 februari Kampioenschap van Nederland stayeren, gehouden in het Sportpaleis van Alkmaar. Aanvang finale 20.00 uur, toegang gratis.

Reactie:

Hai André en jammer van je negatieve verhaal over de stayerssport. De woorden van Willem Fack klinken mij heel bekend. Zo praat hij sinds ik hem ken, inmiddels dertig jaar. Willem is een aardige vent, maar altijd negatief, ondanks dat hij voor mij, als gangmaker een voorbeeld is. Het klopt ook niet helemaal. Wij rijden komende dinsdag met zeven koppels en nog nooit  liggen de kwaliteiten zo dicht bij elkaar als dit jaar.

Afgelopen dinsdag hadden wij de laatste training afgewerkt, waarbij volle bak werd gereden. Vier koppels waaronder Reinier Honig reden de hele training in dezelfde ronde. Ik reed daarbij zelf een paar ronden tegen de tachtig kilometer per uur, al zal komende dinsdag uiteindelijk de ervaring belangrijker zijn dan de benen. Honig is dan zeker te kloppen, maar zijn ervaring kan de doorslag geven.

Dit jaar drie nieuwe stayers, waarvan twee jonger dan 25 jaar. Vorig jaar maakte ook twee ‘neo’s’hun debuut achter de motor.  Alleen doordat wielervereniging Alcmaria Victrix geen nationaal kampioenschap wilde organiseren, hadden wij een eigen organisatie opgezet, in samen werking met de Wielerronde van Ouddorp. Daardoor is komende kampioenschap redelijk laat in het seizoen, waardoor een aantal stayers niet mee kunnen doen, vanwege verplichtingen aan het wegseizoen.

Wij zetten samen de schouders eronder om deze mooie baandiscipline niet te laten vergaan! Er is genoeg animo en interesse, maar we moeten af en toe wat in de goede richting duwen. Het Nederlands Kampioenschap stayeren wordt altijd beter bezocht dan anderen baankampioenschappen.

Richard Konijn, gangmaker.

Kos ging psychologisch ten onder

De pr-machine draaide op volle toeren. Facebook, diverse wielersites én de regionale pers maakten melding van het stayerskampioenschap. Met succes. Het Alkmaars Sportpaleis was vrijwel vol. Meer dan duizend toeschouwers waren getuigen van een boeiend stayerskampioenschap. Met acht renners aan het vertrek. Waar voor outsiders geen plaats was. Patrick Kos en Reinier Honig, waren namelijk de gedoodverfde favorieten.

Een duel. Buigen of barsten. Pokeren achter de zware motor. Wachten wie het eerste ‘ho’ riep. En dan er langs. Of anders de bocht uitvliegen. Reinier Honig, als zesde renner gestart, had meer dan honderdvijftig rondes achter de ontketenende Patrick Kos zitten jagen. Met een achterstand van een halve baanronde kroop Honig centimeter voor centimeter dichterbij. Een fascinerende stayersfinale nam een aanvang. Met de genoemde Kos en Honig in de hoofdrollen.
Dat Patrick Kos van start af sterk de leiding nam, had hij zelf niet verwacht. Kos, afgelopen maanden afscheid genomen als topsporter, werkt nu hele dagen. Getraind wordt er in de avonduren. Of het weekend. Aangeboren talent én zijn topgangmaker Willem Fack, zorgden er voor dat Kos lang uitzicht bleef houden op de titel.
Bij Kos, meervoudig kampioen, en winnaar van de voorgaande trainingskoersen, doofde het kaarsje langzaam. Met een vertrokken kop voelde hij dat Honig er aan zat te komen.
Zelf vond hij dat ‘psychologisch zwaar’.

Met nog een veertigtal rondes te gaan, voltrok het vonnis zich. Honig, achter Jos Pronk, plaatste zijn definitieve aanval. Een  mooi duel nam een aanvang. Waarbij beide renners het contact met de motor verloren. Het was Kos die als eerste ‘ho’ schreeuwde naar zijn gangmaker. Honig wist meteen dat de kampioenstrui in de knip zat. De aanval van Honig kwam bijna te laat. Als zesde gestart rekende hij er op, dat de eerste vijf renners, elkaar kapot gingen rijden: wat niet gebeurde. Wat resulteerde in de genoemde spannende finale. Dat de verse kampioen tot het conditionele gaatje ging, zag een visueel gehandicapte. Na de huldiging stond de verse champ strak van de kramp. De derde plek was voor de dappere en talentvolle West-Fries Jeroen Kaldenbach. De laatste hartstochtelijk aangemoedigd door flinke luidruchtige supportersclub.

Foto 1 én 2: Reinier Honig met rechts Jos Pronk.

Kos, blozend en fris achter de motor

alkmaar2012 011Hij is een liefhebber, dat is zeker. En waarschijnlijk ook één van de laatste in een traditie die meer dan honderd jaar terug gaat. Want zoveel stayers kent dit land niet meer. Van die jongens die het gewoon fijn vinden om heel hard achter een motor te fietsen. Of hij een adrenalinejunk is? Uiterlijk niet. Patrick Kos, leuke jongen, frisse, blozende kop, oogt meer als een kaasdrager van de markt in Alkmaar. Patrick, 26 jaar, kwam vorig jaar nog uit voor een Italiaanse ploeg. Maar koersen alléén op de weg…,  aardig, maar voor hem is er meer. Zijn hart ligt bij het stayeren. Dat kan ook niet anders. Als zoon van een vroegere wereldkampioen achter de motor zal dat wel genetisch bepaald zijn.
Een uurtje voor aanvang van het  kampioenschap van Nederland. Relaxed met zijn fiets  op de schouders slentert hij het middenterrein van de wielerbaan op.  Kos, tweevoudig nationaal kampioen en voormalig Europees kampioen knikt naar zijn gangmaker Fack. De wielerbaan van Alkmaar, uniek, prachtig, een aanwinst voor het baanfietsen. Maar om daar nou héél hard achter een motor te rijden. Link, gevaarlijk! Dat is hetzelfde als je kop onder een vallend heiblok te liggen. Je weet dat er ongelukken gaan gebeuren. In ‘Alkmaar’ staat de rol op ruime afstand achter de motor wat de snelheid eruit haalt. Nee, dan in Duitsland. De wielerbanen van Bieleveld en Chemnitz. Kos’ ogen gaan glimmen. Volgens hem echte stayersbanen waar je met zijn vieren naast elkaar kan rijden. En hard hé…! Volle bak, tegen de negentig in het uur.-nkstay-kopom23dec12m3-0461
Opeens gaan de deuren van het sportpaleis open. Om te voorkomen dat toeschouwers in een ijzeren long geschoven moeten worden is er frisse lucht nodig: de motoren komen in de baan. De microfonist, een man die alleen in clichés praat, ratelt de namen van de renners én hun gangmakers op. Favorieten voor Stuyfssportverhalen? Richard Konijn gegangmaakt door Dick de Haas: namen uit de koker van een stripboekauteur. Dan klinkt het startschot.  De renners trekken zich op gang en nemen hun plekje aan de rol in. Het kampioenschap van 2012 is begonnen.
Na een paar ronden draait Fack de gashandel open. In één ruk wordt naar de  tweede plaats gestoomd. En dat was meteen hét laatste wapenfeit van dit kampioenschap. Kos met zijn actie zichzelf opgeblazen, had ronden lang nodig om te herstellen. Belandde zelfs op de derde plaats.
almaarhuldigingMatthé Pronk, soepel uit de heupen fietsend, en getrokken door een Duitse gangmaker, zat op kop en bleef dat. Terwijl de schemer over Alkmaar valt, de microfonist er nog maar een cliché tegen aan gooit sluipt Bob Stöpler naar de tweede plaats. Ook Stöpler sneuvelt, stapt uiteindelijk teleurgesteld af. Achter de latere kampioen Pronk eindigt Kos op de tweede plaats. Derde is de ‘oude’ want drieënveertig jarige,  maar nog niet versleten Raymond Rol.

Foto 1 en 2: Patrick Kos mét Willem Fack. Foto 3: v.l.n.r.  Fack/Kos, Matthé Pronk, gangmaker Bauerlein, Raymond Rol, gangmaker  Dippel 

error: Inhoud is beschermd!
%d bloggers liken dit: