Vijftig jaar stond de fiets in een berging verscholen. Onder een dikke laag stof en vuil, met platte tubes én het stuur omhoog werd hij ontdekt door Stuyfssportverhalen. Volgens hedendaagse maatstaven is het een hopeloos, ouwerwets, gedateerd geval. Maar bij sporthistorici doet het het hart op hol slaan. Aan de racefiets van het merk ‘Nieuwenhoff’, kleeft namelijk een stukje onvervalste Amsterdamse wielergeschiedenis. Het is de koersfiets van tourlegende Hein van Breenen, zoon van een groentenman en geboren en getogen in de Nieuwmarktbuurt. Voor de niet kenners: begin jaren vijftig was Van Breenen dé meesterknecht van Wim van Est en Wout Wagtmans, en reed meerdere keren de Tour de France.
Oudere buurtbewoners kunnen het zich nog wel herinneren dat Hein, na zo’n Tour, gehuldigd werd, voor de groentenzaak van zijn ouders, in ‘zijn’ Korte Koningsstraat. Hoewel in Frankrijk actief op een fiets van het merk Locomotief, want sponsor, koerste Hein het liefst op zijn Nieuwenhoff, gebouwd in de Tweede Boomdwarstraat, hartje Jordaan.
Framebouwer Jan Nieuwenhoff had, in tegenstelling tot concurrent RIH-Sport, vlak om de hoek gevestigd, maar twee bekende renners op zijn merk rijden: Henk Faanhof en Van Breenen. En dat mocht iedereen weten. Nadat Faanhof, óp een Nieuwenhoff, in 1949 de wereldtitel op de weg greep, voorzag Ome Jan, zoals hij genoemd werd, zijn fietsen met de kreet ‘Type Wereldkampioen’. En Van Breenen’s Franse avonturen verschenen ook de Reynoldsbuizen. Hein van Breenen, prof van 1952 tot 1962, verkocht, na beëindigen van zijn loopbaan, de fiets aan buurman én vriend Ab Frantz.
Nadat Ab, 84 jaar, scherp van lijf en geest, een aantal jaren op zijn racefiets gereden had, verdween het karretje in de berging. Frantz, heeft Hein diens hele leven meegemaakt. Was zijn supporter, stond vooraan bij de huldigingen, ging met hem mee naar de koers en was erbij toen Van Breenen in 1990, een, later fatale, hartaanval kreeg.
Hein van Breenen, zestig jaar geworden én Jan Nieuwenhoff, gestorven in 1964, zijn geschiedenis maar dé fiets is er nog. Als het vuil weg geveegd is komt ongeschonden lak te voorschijn. De fiets, afgemonteerd met toenmalig high-tech materiaal waaronder het allereerste spieloos trapstel gemaakt door Stronglight, is een stoffelijk relikwie van een rijk Amsterdams fietsverleden.
De fiets van Hein
januari 18, 2011 — Stuyfssportverhalen‘Staal loopt beter…’
april 21, 2010 — Stuyfssportverhalen
In het Theater van ’t Woord vond gisteravond de Gala de Giro plaats. Sportjournalist Marcel Rözer leidde de gesprekken en Bertus Raats, Henk Faanhof en Wim van der Kaaij namen de toehoorders mee in de geschiedenis van het Amsterdamse wielrennen.
Die foto van bijna zestig jaar geleden en die oude man op het podium, de biologische aftakeling van een sportman kon niet mooier gesymboliseerd worden. In de spotlight van het theater zit een hoogbejaarde herinneringen op te halen over zijn jonge jaren als beroepswielrenner. Wielerlegende Henk Faanhof, krachtige stem, scherpe geest, had dan ook iets te vertellen. Ondervraagd door Marcel Rözer verhaalt Faanhof, 87 jaar, over zijn relatie met Fausto Coppi. Om zijn verhaal kracht bij te zetten verschijnt achter hem een metersgrote foto gemaakt tijdens de Tour van 1952 met Faanhof, in gezelschap van de illustere campionissimo. Aan Coppi heeft de Amsterdammer alleen maar goede herinneringen. ‘Hij was een mens’, antwoordde hij op de morele vraag hoe het nou zat met de Witte Dame, de minnares van Fausto.
Nee, Faanhof leeft niet echt toe naar de start van de Giro d ‘Italia. Als renner heeft hij al zo vaak aan een start van een wielerkoers gestaan. Niet dat het hem niet interesseert, verre van dat. Er gaat geen grote wielerklassieker voorbij of Henk Faanhof wereldkampioen op de weg 1949, winnaar van touretappes, zit voor de buis.
Waar hij zich wél zorgen om maakt, zijn de tramrailsen in het Amsterdamse parcours.
Het is de avond van de Gala de Giro maar ook van de geschiedenis van het Mokumse wielrennen. Hoewel nooit gekoerst, maakt Wim van der Kaaij daar degelijk deel van uit.
Van der Kaaij is eigenaar van RIH-Sport, het roemruchte merk waar in de loop van 89 jaar meer dan 63 wereldkampioenschappen op zijn behaald. Met de komst van het carbon en aluminium is zijn ‘fiets’ naar de achtergrond geschoven.
Een klein drama? ‘Nee hoor’, antwoordt de fietsenbouwer. ‘Ik ken mijn plekkie’, onthult hij nuchter. ‘Kunststof’ waar hij de carbonfiets mee bedoelt, kan hij niet betalen. Die mallen waar dat in gegoten wordt zijn voor een fietsenbouwer uit de Jordaan, onbetaalbaar. Niet dat hij werkloos is geworden. Verre van dat, zijn atelier bouwt nog steeds moderne koersfietsen. ‘Wij zijn de staalmeester’, roept Van der Kaaij met verwijzing naar het materiaal waar de RIH-fiets mee gebouwd wordt.
‘Staal blijft lopen’ vervolgt hij. Zijn hand rust op het Brookzadel van een meer dan vijftig jaar oude RIH-fiets, een etalage pronkstuk in zijn zaak. ‘Hier win je nog steeds Parijs-Roubaix op. De symmetrie van deze fiets is nog perfect’. Fijntjes merkt hij op dat Peter Post, óp een RIH, nog steeds de snelste tijd heeft in Parijs-Roubaix (Post won de helleklassieker in 1963, A.S.).
Wim van der Kaaij is een vakman, weet waar hij het over heeft. Iets wat de pers ook goed beseft! Suf is hij gebeld de laatst weken met allemaal dezelfde vraag: hoe komt het dat zoveel Raborenners vallen. Wim van der Kaaij weet het.
‘Die fietsen zijn veel te kort, maar ook veel te stijf. Ik vermoed dat die fietsen niet op maat gemaakt worden maar gewoon uit het rek komen. En volgend jaar? Dan bestaan we negentig jaar dat vieren wij gewoon in de zaak met een gebakkie.’
Gala de Giro, dinsdag 27 april, feestelijke avond met Wilfried de Jong, Theo Dijkshoorn en Renaate Verhoofdstad. Presentatie Marcel Röser. Theater van ’t Woord, Openbare Bibliotheek, Amsterdam Toegang 10 euro.
Recente reacties
Jan (van WAAIERS) op Ingestraald Stayer Guillermo Tim… op Stayerslegende overleden Gerard ( Jerry) Some… op Geef ze een hand en je bent je… Renzo op De Medicijnman Jan Quax op KNWU geeft niet thuis
