Die ene vraag! Want wie koerste er ooit op deze fiets? Een vraag, die drie jaar lang opspeelde. Dat de fiets ruim zeventig jaar oud is, is zeker. Dat de berijder een grote kerel was ook. En wie was dan die renner langer dan 1.90 meter? Maar eerst even de proloog van deze column vertellen.
De vraag werd namelijk gelanceerd tijdens een groot sprinttoernooi, gehouden in het Amsterdamse Velodrome, zo’n drie jaar geleden. Waar, om de boel op te leuken, op het middenterrein een collectie historische fietsen stond uitgestald. Fietsen uit de befaamde verzameling van Otto Beaujon. En tussen de antieke karretjes stond hij daar. Platte banden. Gebutst en oud. Vele veldslagen overleeft. Maar nog steeds een schoonheid. Een stayersfiets gebouwd in het atelier van de gebroeders Bustraan. Eén brok geheimzinnigheid op twee wielen. De onderdelen waren duidelijk van vóór de oorlog. Het frame duidde weer op de late jaren veertig. En niet alleen dát. Het frame was gigantisch groot. Nóóit eerder gezien.
Wie daar ooit op gekoerst had..? Beaujon wist het niet. Ja, dat de fiets vijftig jaar had staan te verstoffen op de zolders van RIH-Sport. En dat hij deze gekregen had nadat Willem van der Kaaij, de laatste eigenaar van de illustere fietsenzaak, de winkeldeur definitief sloot.
Uiteindelijk lag de oplossing vlak voor de hand. De katalysator hier voor: het interview met Jan Mehagnoul (zie verhaal hier onder). Jan, halverwege de fifties een geducht profstayer, maar ook een boom van een kerel, vertelde ondermeer dat hij als beginnend profstayer de stayersfiets van Gerrit Schulte had overgenomen. Bingo!
Schulte, groot postuur, winnaar van bijna vijftig Zesdaagsen, en een toenmalige vedette. Maar als stayer een mislukking. De man kon er geen reet van. Jan Mehagnoul, kocht diens fiets. Waarbij Schulte even wat lugubere details onthulde. De onderdelen van deze fiets had de Zesdaagsecrack namelijk na de oorlog, over genomen van Cor Wals. Wals een getormenteerde maar begenadigde baanrenner nam tijdens de oorlog dienst bij de Waffen-SS. In 1941 schreef Wals een bedenkelijke geschiedenis door, in het Olympisch Stadion, een stayerskoers te rijden gehuld in een shirt met het SS-teken: Een provocatie die hem zijn levenlang nagedragen werd. Dat was toen. Wals en Schulte zijn niet meer. Maar de fiets wel, als symbool van een ooit glorierijk stayersverleden.
Fout verleden
oktober 22, 2017 — StuyfssportverhalenAan de schoen herkent men den renner
april 26, 2012 — Stuyfssportverhalen
Honderden gaatjes zitten erin. Alsof een paar schoten hagel erop afgevuurd zijn. De tekst is vaag geworden. Bijna was het bord bij de vuilnis beland. Maar Stuyfssportverhalen heeft zich er over ontfermd. Het is reclame uit een lang vervlogen tijd met als doelgroep wielrenners. De tekst is gemaakt door een vakman. En die had er duidelijk zin in. Enthousiast werd het blik met superlatieven opengetrokken. De reclameschrijver had de grenzen van de verbeelding opgezocht. Om over zo iets lulligs als fietsschoentjes een tekstje te maken vereist namelijk het onmogelijke.
De eerste regel hakt er direct goed in. ‘Aan de schoen kent men den renner’. Niet zijn fiets, noch de benen, laat staan de kop, maar het schoeisel… Dan gaat hij helemaal los. De slagzin wordt gehanteerd als een slagbijl. ‘De kampioen der kampioenen zijn de Smits Boots’, ranselde hij uit zijn tikmachine. ‘En die zijn licht, elegant en sterk.’ Om eraan toe te voegen dat ze alleen door de beste renners van Nederland worden gedragen. En dat waren Jacques van Egmond, Olympisch kampioen 1932, Jan Pijnenburg en Cor Wals: gereputeerde zesdaagserenners. De wonderschoenen waren alleen te verkrijgen bij de gebroeders Busstraan: constructeurs van de Rih-racefietsen. En daar gaat hij de fout in. De naam Bustraan wordt verkeerd gespeld. Eén ‘s’ te veel.
Het reclamebord, gemaakt midden jaren dertig, had jarenlang in het Olympisch Stadion gehangen. Nadat Cor Wals zich als vrijwilliger bij de Waffen-SS had aangemeld en zijn ‘Smits-Boots’ had omgeruild voor een paar laarzen mét spijkers, werd het weggehaald. Sindsdien, en dat is meer dan zeventig jaar, verbleef het in de spelonken, achter het fietsatelier van Rih-Sport.
Smits Boots is opgeslokt door de geschiedenis. Van Egmond, Pijnenburg en Wals zijn al decennia bij hun schepper. En Rih-Sport houdt eind mei, na meer dan negentig jaar, op te bestaan. En het bord? Het bord, onder het stof en half opgevreten door de houtworm, heeft alles overleefd. Is een klein stukje sporthistorie geworden.
.
Recente reacties
Robert Pijcke op Boek Ronald Rol op ‘Het is één grote bende’ Jan Quax op Geheimen Jan (van WAAIERS) op Ingestraald Stayer Guillermo Tim… op Stayerslegende overleden
