Begin november. De dagen van Allerzielen, Halloween en andere enge occulte zaken. Bezoek het graf van een geliefde, steek een kaars op, prevel een gebed en gedenk de overledenen. Allerzielen, dé kans om een beminde uit het Vagevuur te redden, waarbij schriftelijke garantie niet wordt gegeven. Niet geschoten altijd mis, dus doe het, wat kan het je schelen! Al is het alleen maar ter herdenking. Zoals voor Franz Krupkat, gesneuveld op de wielerbaan van het Leipzig anno 1927. De arme Franzy, een oorlogsveteraan, vocht aan het Westfront voor de eer van zijn megalomane keizer.
Kwam in 1917 met een behoorlijk geestelijke tik uit de oorlog. Nam het leven dan ook niet meer zó serieus. Franz Krupkat, voor de ‘krieg’ al een verdienstelijk wielrenner, besloot daarom maar om achter de zware motor te gaan fietsen. En reed vervolgens koersen op de meer dan zestig Duitse wielerbanen waar zich wekelijks de vreselijkste zaken afspeelden. Bekijk de oeroude stayersfoto’s en je ziet kerels met strakke, witte, angstige koppen aan de start. Daar tussen staat Krupkat, ingehouden giechelend en proestend.
De man mocht dan wel een vreemde kijk op gevaar hebben maar won tóch in twee seizoen een aantal prestigieuze koersen waaronder het hoog geachte Preussenmeisterschaft waarbij hij onder meer de oude Piet Dickentman achter zich liet.
Het is niet uit te sluiten dat Franz in de loopgraven, onder Amerikaanse ‘vuur’ had gelegen. In de jaren twintig vorige eeuw moet Franz geen rancuneuze kerel zijn geweest. Voor een serie stayerskoersen aan de Amerikaanse Oostkust tekende hij een dik betaald contract. Heimwee bracht Franz terug naar de Heimat waar hij niet veel later zijn leven beëindigde. Op 2 juni 1927 tijdens een stayerskoers op de wielerbaan van Leipzig krijgt De Vrolijke in de dertiende kilometer een klapband. Franz Krupkat, 33 jaar zal nooit meer lachen. Aan zijn graf staat een diepbedroefde weduwe met haar vierjarig dochtertje. Net zoals zijn botten is de herinnering aan Franz Krupkat tot stof vergaan. Franz is vergeten. Maar nu is het begin november, Allerzielen. Ook voor een sportheld als Franz Krupkat. Maar waar hij begraven ligt? Zeg het maar. Vermoedelijk ergens in Berlijn. Niemand die het weet of interesseert.
Niemand? Wel Stuyfssportverhalen én Tobias Kant afkomstig uit Berlijn. De laatste, vaste bezoeker van deze blog, was bereid om de begraafplaatsen in zijn stad af te zoeken. Wat hem uiteindelijk bracht bij het kerkhof van de Dorotheenstädtischen Gemeinde, waar hij op het graf van de vroeger stayerskampioen stuitte. Franz begraven onder een eenvoudige steen met de tekst ‘Wie door beroep of plicht gestorven is, heeft met zijn dood het eeuwig leven verworven’.
Het eeuwige leven, altijd fijn, maar je bent pas echt dood als je vergeten bent. Wat dat laatste betreft kan Franz Krupkat ongestoord verder rusten. In Amsterdam wordt zijn herinnering levend gehouden.
Bron: Kriegsalbum Radwelt jaargangen 1914 t/m 1918, Radwelt jaargangen 1919 tot en met 1927.
Dank aan Tobias Kant voor de moeite en de mooie foto’s.
