Stuyfssportverhalen

Tienduizenden deelnemers, twee miljoen toeschouwers, langs het hele parkoers honderddertig optredende bands. De marathon van New York, dit weekend van start, is met recht de grootste ter wereld. Ruim een eeuw vond de aftrap plaats. Aantal deelnemers? Twee!

Londen 1908, de Olympische marathon. Nog maar driehonderd meter te gaan en  Olympisch goud lag voor het grijpen. En dan gebeurt er iets dat sport zo fijn maakt. Marathonloper Pietri Dorando in winnende positie krijgt een totale ineenstorting, begint te zwalken, valt neer, krabbelt overeind. Tweeënzeventigduizend toeschouwers zagen hoe toegesnelde officials Pietri letterlijk over de streep slepen. Weg Olympisch goud! Na protesten van het Amerikaanse team wordt de Italiaan gediskwalificeerd. Tot grote ontzetting van de hordes Italiaanse toeschouwers werd de yank Johnny Hayes, als tweede geëindigd, tot winnaar uitgeroepen.
De aanwezige tifosi, gastarbeiders in Londen, waren rijp voor een rolberoerte.  Het nieuws van Pietri’s dramatische uitschakeling ging de wereld over. In Little Italy, New York, keken de Gotfathers elkaar veel betekenend aan. Hayes, van Ierse afkomst én de officials waren hun leven niet zeker. Sluwe manager speelden daar handig op in.
Enkele maanden na de fatale Olympische race vond in de Madison Square Garden de revanche plaats: de eerste marathon van New York was een feit. Dorando versus Hayes om de eer wie de snelste was. Een marathon rennen in een bloedhete hal met slecht twee deelnemers is net zo spannend als het paren van schildpadden. Maar niet in een uitverkocht  Madison Square Garden. Nicotinewolken en  hitte hadden het sportpaleis veranderd in een soort voorgeborchte van de hel. Het kolkende publiek, verdeeld in twee kampen want Ieren en Italianen waren dagenlang door lokale kranten al ‘lekker voorgekookt’.
Pietri Dorando, rennend in een shirt met reclame voor een sigarettenmerk, werd gedurende de race door verzorgers nat gehouden met flessen spuitwater. Tot ongenoegen van het Ierse publiek. Op de tribunes braken her en der spontaan vuistgevechten los.
Uiteindelijk won de Italiaan in een tijd van 2.44. uur de race. De rivaliteit tussen Johnny en  Pietri was goed voor beider bankrekening. Door heel Amerika werden revanchekoersen georganiseerd. Van de tweeëntwintig won Dorando er zeventien, wat hem meer dan tweehonderdduizend lire opleverde. Een gigantisch bedrag indertijd.
Terwijl Johnny Hayes mét zijn gouden plak allang en breed weg gesukkeld zijn in de sportgeschiedenis, leeft de herinnering aan Pietri Dorando nog steeds voort. Want  niets beklijft zo lekker als een verliezende sjlemiel. De dramatische foto van Pietri’s finish, is inmiddels een klassieker voor iedere sportliefhebber.

Foto 1: Pietro Dorando trainend door New York. Foto 2: De start in Madison Square Garden, links Dorando en rechts Hayes. Foto 3: Pietri’s finish, een klassieker voor iedere sportliefhebber.

Bron: Revue der Sporten jaargang 1908.