Waar de straat overgaat in weiland. Daar lag zijn eindbestemming. De Amsterdamse Scheldestraat, nu midden in de stad, was pas opgeleverd. Lag aan de rand van Mokum. In deze nieuwbouwwijk opende Piet Dickentman in 1929 zijn wielerzaak. Piet, vijftig jaar oud, een paar maanden eerder in het Olympische Stadion zijn allerlaatste koers gereden. Dertig jaar was hij stayer geweest. Evenzoveel jaren zwierf hij door Europa. Jaren achtereen was Berlijn de uitvalsbasis. Piet Dickentman getypeerd als een stille ietwat introverte man. Wat waarschijnlijk met zijn beroep te maken had. Die leverde nou eenmaal geen lachebekjes op. Er is waarschijnlijk geen stayer in de geschiedenis die zoveel collega’s dodelijk zag verongelukken als de Amsterdamse rolrijder. Dickentman, een asceet, verzorgde zich als renner goed. Trainde dagelijks achter gangmaker en vriend Jan Slesker. Maar ook voor een kampioen als hij telden de jaren genadeloos door.
De wereldkampioen van 1903 moet dat gevoeld hebben. Hield de eer aan zich zelf. De Ouwe ging met pensioen. Van het weinige geld dat hij aan zijn sport had overgehouden werd een fietsenzaak annex stalling geopend. De oude vechtjas had zijn shirt met het Amsterdamse wapen voorgoed uitgetrokken. De banden met zijn geliefde sport werden verbroken. Nog één interview dan was het over en uit. De gelukkige scribent was Adriani Engels van De Revue der Sporten. Tegenover de laatste onthulde de toekomstige fietsenmaker dat hij zich alles behalve oud voelde. En nog gemakkelijk een jaartje mee kon. Maar dan moeten het wel koersen over de honderd kilometer zijn, refererend aan zijn ausdauer.
Of het grootspraak van een stayer op leventijd was die niet buiten de spotlights kon? Feit was dat ouwe Piet een jaar eerder nog koersen won in Duitsland. De stille, rustige en inmiddels ex-rolrijder was in de veilige omgeving van zijn fietsenzaak buitengewoon openhartig. Er was niets meer te verliezen. Piet mijmerde over het begin van zijn carrière waar de verbazing tussen de gedrukte regels door sijpelen. Hoe hij en zijn collega’s achter een motor koersten zonder de veilige meedraaiende rol. Waar één foutje genadeloos afgestraft werd. Hoe het achter de zware motortandem aan toe ging. Waar, als hij té dicht tegen de motor reed, zijn hoofd de rug van de gangmaker raakte. Even een moment niet opletten, zoals in het Wenen van 1902. Waar de Amsterdammer in volle snelheid de motor raakte en vervolgens daar overheen vloog. Om even later door zijn eigen motor overreden te worden. Dagen lag hij in coma. Om drie weken later zijn entree op de wielerbaan te maken.
Ook in financieel opzicht had hij met pech te maken. Bij zijn vijfentwintigjarige jubileum als stayer kreeg hij twee benefietkoersen aangeboden. Op beide dagen regende het. Op één van deze koersen, te houden in Rijswijk, was een zogenaamde regenverzekering afgesloten. Het regende pijpenstelen, maar niet hard genoeg. Precies één millimeter was, volgens de kleine lettertjes in de verzekeringspolis, te weinig gevallen. Pech voor de Amsterdammer die daardoor tweeduizend piek misliep.
Piet Dickentman de allerbeste stayer uit de wereldgeschiedenis, met een aan hysterie grenzende populariteit in Duitsland. Toppunt van gekte was een speciaal voor hem gecomponeerde mars met de slotwoorden: ‘Wenn alle schlapp und keiner kann, fängt Piet erst richting an’. De geharnaste sportman ‘Piet Dickentman’ bleek uiteindelijk een heel gevoelig mens. Niet rijk geworden met zijn sport maar koesterde wél zijn herinneringen. Want aandoenlijk werd het als hij zijn foto’s opgeplakt in de talloze fotoboeken, aan Engels laat zien.
Foto 2: Stayerskoers in Parijs, 1908. Links Dickentman, Didier en Guignard. Foto 3: Dertig jaar voornamelijk met de trein door Europa gezworven. In 1925 kwam het vliegtuig in beeld. Dickentman terug komend uit Parijs werd door vrouw én dochter op Schiphol opgehaald.
