Stuyfssportverhalen

Met afstand was hij de beste lichtgewichtbokser aller tijden. Met een rechterarm sneller dan het licht en onnavolgbaar voetenwerk sloeg hij meer dan negentig boksers knock-out. Zelf incasseerde hij nauwelijks klappen. De meeste stoten van zijn tegenstanders wist hij te blokkeren dan wel te ontwijken. Hoe hij dat laatste flikte? Bij God, als hij dat wist! Zelf hield hij het op een zesde zintuig. Uiteindelijk verloor hij zijn allerlaatste gevecht. En wie toen zijn tegenstander was? Tuberculose! In de armen van zijn moeder stierf, precies honderd jaar geleden, Joe Gans, de allereerste zwarte Amerikaanse wereldkampioen.
Op zijn  conduitestaat hadden veel meer overwinningen gestaan  als hij geen zwarte was geweest. Bokser Joe Gans vocht niet alleen in de ring maar ook nog eens tegen het racisme.  Het Amerikaanse boksen van meer dan een eeuw geleden werd gedomineerd door witte managers die liever niet zagen dat hun blanke boksers van een zwarte zouden verliezen. Zwarte pugilisten vochten alleen tegen blanke opponenten als het zeker was dat de eerste zouden verliezen. Voor het spierwitte management werd  die twaalfde mei 1902 ongetwijfeld een vlees geworden nachtmerrie.
In het Canadese Fort Erie vond die dag het gevecht om de wereldtitel plaats tussen de heersende kampioen Frank Erne en de zwarte uitdager Joe Gans. Voordat de, in Zwitserland geboren en op jonge leeftijd naar de States geëmigreerde, Frank het besefte, lag hij, in de eerste ronde, bewusteloos op de grond.
Met een verbijsterend snelle en verwoestende rechterhoek sloeg  Joe,  afkomstig uit Baltimore, Erne knock-out. Joe’s rechtervuist bezorgde hem niet alleen de overwinning maar ook een plaatsje in de Amerikaanse geschiedenis, want hij werd de eerste zwarte wereldkampioen in welke sportdiscipline dan ook.
Joe Gans wordt door historici gezien als de beste bokser ooit. Ver voordat ene Mohammed Ali furore maakte, danste Joe al door de ring. Volgens ooggetuigen én krantenverslagen was Joe een complete bokser. De San Francisco Chronicle schreef  in september 1904: ‘Hij danst, ontwijkt, blokkeert de meeste slagen en slaat met een verbijsterende snelheid zijn tegenstander neer. Zijn kracht is indrukwekkend evenals zijn lichamelijke conditie.’
Dat laatste wordt bevestigd door stokoude filmpjes (zie hieronder) waarop een Joe met een platte buik als een ‘wasbord’ zich door de ring begeeft. Volgens de krant bewoog Joe zich op wieltjes tussen de touwen, om zijn weergaloze voetenwerk aan te geven, en gaf hem de bijnaam The Old Master.
‘Geen idee! Ik heb geprobeerd daar achter te komen maar ik weet het niet. Ik denk dat het een zesde zintuig is’, antwoordde Joe op de vraag hoe hij toch de meeste slagen wist te ontwijken.
En dan is het maart 1909! Joe Gans staat voor de laatste keer in de ring: tegenstander de Britse kampioen Jabez White. Volgens dezelfde Chronicle zag Gans er ‘zwak, dof, en ellendig uit’. De journalist van dienst zag duidelijk dat Joe heftig rilde van de koorts, om er aan toe te voegen dat Gans verschrikkelijk leed.
Tuberculose had zijn dodelijke bacteriën in het lijf van de Oude Meester losgelaten. Ondanks dát liet Joe, volgens de krant, zijn fameuze snelheid en slagkracht zien door White in een gevecht over tien ronden twee keer knock-out te slaan waarbij de gong telkens White redden.
Joe Gans vocht meer dan 188 gevechten, won 138 partijen waaronder 96 keer door knock-out en verdedigde, over een periode van zes jaar, veertien keer zijn wereldtitel, maar moest het tegen zijn laatste tegenstander, tuberculose, afleggen.
Op 10 augustus 1910, overleed Joe Gans, 36 jaar, in de armen van zijn moeder. Bij zijn hemelgang woog The Old Master slechts 84 pond.
Joe werd begraven op het Mount Auburn Cementery in Baltimore. Zijn graf wordt onderhouden door de internationale boksbond.
Bronnen: The San Francisco Chronicle, met dank aan John Brouwer de Koning en zijn wonderlijke database.
Zie filmpje: http://www.youtube.com/watch?v=ML5WLvrc0P8