Geen mens weet wie hij was. De botten zijn al lang verpulverd. Het graf geruimd. Een anonieme sportheld die op zijn eigen manier geschiedenis schreef, verdween spoorloos in de spelonken van de tijd. Jean Bertin, snakkend naar roem, maar vooral naar de adrenalinekick. Terwijl Siegmund Freud zijn psychoanalyse aan het ontwikkelen was, stond Jean daar onbewust model voor. Jean Bertin, knevel én een gekwelde blik, rusteloos op zoek naar geluk, en glorie. Maar vooral spanning. Die hij vond op de lokale wielerbaan. Bertin, dolende ziel afkomstig uit Parijs, werd gangmaker. De gashendel van de motor diende als valium voor zijn onrust. De wielerbaan als hangplek.
Een ritje met de paardentram was dé ultieme kick voor de gezapigen. Maar Jean liet zijn motor knetteren naar de tachtig kilometer per uur. Wie het lef en atletische vermogen had, mocht daar achter fietsen. Paul Dangla en Charles Brécy namen die gok. Ze werden niet oud. Stierven jong. Met het beeld van de rug van Jean op het netvlies werd de laatste adem uitgeblazen. Jean en Paul lieten in het voorjaar van 1903 het Parijse Parc des Princes kolken. Achter de rug van Bertin raasde Paul naar een nieuw snelheidsrecord van vierentachtig kilometer. Wat tijdens die rare epoque belle goed was voor een serie contracten in Duitsland. Eeuwige roem, zo lang het duurt. 
Tijdens de Golden Rad von Magdenburg, enkele weken na zijn wereldrecord, viel Dangla te pletter. Gangmaker Bertin bracht zijn lijk terug naar Frankrijk. Charles Brécy, een zielsverwant. Net zo desolaat. Tikkeltje knots. Eigenschappen die hem uiteindelijk in een graf deed belanden. Met ‘dank’ aan Bertin. Tijdens een aanval op het werelduurrecord in het late najaar van 1904 brak de voorvork van Bertins motor. Brécy, eenendertig jaar, zag zijn drie kinderen nooit meer.
Jean Bertin, rusteloze ziel, kreeg zijn kick niet meer op de gangmaakmotor. Voor jongens als hij, junken eigenlijk, was de komst van het vliegtuig een zege. Voor Jean een bevrediging zonder grenzen. Een gekheid waar geen einde aan kwam. Of toch wel…? Twee jaar nadat de broertjes Wright voor het eerst waren opgestegen, knutselde Jean van hout, pianosnaren zeildoek en een motor, zijn eigen vliegtuig. Zijn levensfinale, groots en dramatisch, nam een aanvang. Om te eindigen met een harde, verwoestende klap. Hoog in de lucht kolkte het bloed onstuimig van de spanning door het lijf van de vroegere gangmaker.
Of zijn hartslag oversloeg van schrik nadat de motor van zijn vliegtuig stopte, is niet bekend. Vast niet. Voor IJzeren Heinen als Jean was het usual as always. Tijdens de tientallen seconden durende vrije val keken Dangla en Brécy begipvol elkaar aan. Jean Bertin werd vijfendertig jaar.
Bron: onder meer Radwelt jaargang 1905 en Vie au Grand Air jaargang 1909.
Foto 1: Op de motor Jean Bertin met Guignard. Foto 2: Bertin in zijn vliegtuig.
Geef een reactie