Stuyfssportverhalen

Het was een volksoverlevering, een mythe die meer dan tachtig jaar door de buurt gekoesterd werd. De bewoners van de Amsterdamse Marathonbuurt waren tientallen jaren heilig van overtuigd dat hun wijk ooit diende als Olympisch Dorp voor de Spelen van 1928. Maar was dat wél zo? Er waren van die vervelende twijfels. Een officiële stadsarchivaris werd benadert om dat uit te zoeken. Stuyfssportverhalen had de bewoners ook uit hun droom kunnen halen.

Het nieuws was hard en onverbiddelijk. Voor Vera Valk is het sprookje uit. Over! Ze had hetzelfde gevoel als kind toen haar verteld werd dat Sinterklaas niet bestond. Al zestig jaar woont Vera in de Marathonbuurt, dat wijkje palend aan het Amsterdamse Olympisch Stadion. En al die tijd had zij heilig geloofd dat, uitgesproken haar buurtje, diende als Olympisch Dorp voor de Spelen van 1928. Fantasieën had ze over Bulgaarse gewichtheffers die ooit, twee weken, in haar woning bivakkeerden. Niet alleen Vera was daar heilig van overtuigd, maar vrijwel de hele buurt. Zoals mevrouw Teunenbroek, 89 jaar,  die al zestig jaar in de schaduw van het Stadion woont, al die tijd geloofde dat haar huis onderdak bood aan sporters. 
Eigenlijk niet zó raar, want zelfs officiële gemeentepublicaties repten daar verschijnende keren van. Woningbouwcorporatie Ymere, die grote delen van de buurt opknapt, wilde daar duidelijkheid over en gaf stadsarchivaris Harmen Snel opdracht uit te zoeken hoe dat nou allemaal zat. Na een onderzoek in het Gemeente-Archief wist Harmen precies het zat. Voor een groot publiek van buurtbewoners, waaronder een verslaggever van Het Parool,  gaf  Snel, in het inmiddels tot monument verklaarde portiershuisje van het Stadion, uitsluitsel.
Na een gedegen onderzoek in het archief wist Harmen het héél zeker. Niets van waar! De buurt heeft nooit gefungeerd als Olympisch Dorp. Atleten werden ondergebracht in scholen, een passagiersschip, pensions en hotels. Harmen werd bedankt. Weg illusies! Dag lang gekoesterd buurtsprookje.
Met alle respect voor Harmen Snel en Ymere, maar dat hele onderzoek was verspilde moeite. Weggegooid geld.  De eerste de beste verzamelaar van ‘oude’sportboeken had de buurt al veel eerder wreed uit haar droom kunnen halen.  Stuyfssportverhalen dook ook in zijn archief en wist binnen een kwartiertje te melden dat de Duitse ploeg onderdak vond in meerdere hotels in Zandvoort zoals het Grand Hotel, het Orange-Hotel, hotel Driehuizen en in Amsterdam in de hotels Americain en Suisse in de Kalverstraat. De Britse equipe logeerde in het Carlton-Hotel in de Vijzelstraat en de Amerikaanse atleten sliepen op het stoomschip, U.S.A.-Expedition dat hen naar Mokum had gebracht. De Polen en Fransen hadden hoofdstedelijke scholen ‘gemetamorphoseerd’ tot moderne hotels compleet met eigen koks en eigen personeel. Aardig te weten is dat de Deutsche Manschaft een door de Opel-fabriek beschikbaar gesteld autobus hadden.
Ook bij de eigenaren van kleine Amsterdamse herbergen vlogen de gebraden duiven in de mond want veel ploegen vonden er onderdak. Maar niet die ene anonieme Amsterdamse pensionhouder  die ‘een paar kleine landen  maanden tevoren  contracteerde’ en vlak voor de Spelen zakelijk failliet ging. Zijn nering werd gesloten en de organisatie stond voor een lastige klus om al die atleten op het laatste moment onder te brengen.
En de Nederlandse ploeg? Je mag, als atleet dan wel dan wel voor ‘volk en Vaderland’ strijden, maar je moet wél je plaats weten en je werd vervolgens ondergebracht in scholen. Dat de vaderlandse bobo’s, mannen met bolhoeden, knettervesten mét horlogeketting én bolknak zich niet in zo iets ordinair als een school lieten huisvesten, laat zich raden.

Bron: Sport in Beeld, jaargang 1928, en ‘Olympia 1928’, uitgegeven in het zelfde jaar . 

Foto 1: De aankomst in de Amsterdamse haven van de ss. u.s.a.-Expedition. Foto 2: De Duitse damesploeg in het Grand-Hotel in Zandvoort. De Duitse Manschaft voor de Opel-bus in Zandvoort.