Geen rangen en vooral geen standen. De Tour de France is voor het volk. Ook die van 1960, wat tevens een mooi jaar was. In Frankrijk wel te verstaan. De Franse Republiek, aangevoerd door monsieur le president De Gaulle, bij wie enig nationalisme niet vreemd was. ‘Frankrijk kan Frankrijk niet zijn, zonder zijn grandeur’, was één van zijn uitspraken. Dat was wáár.
Want opeens was daar Brigitte Bardot, ontworsteld aan de benauwende jaren vijftig en zojuist de sixties binnen gehuppeld. Bardot, een frivole, sexy stoeipoes, met als bijnaam BB, waar hele generaties potente jongens, ontsnapt aan de aandacht van ouders én mijnheer pastoor, met overdreven ijver haar afbeelding aan de muur van hun jongenskamer prikte. Garantie voor woeste fantasieën. Wat er vervolgens in die jongensbedden gebeurde moeten we maar niet aan denken.
Frankrijk 1960, waar de leden van terreurorganisatie OAS, voor het eerst het handboek ‘Hoe knutsel ik een plasticbom in elkaar’, ter hand namen: beoogde doel, president Charles de Gaulle. De jongens van de OAS, duidelijk aanleg voor het helse, brachten een jaar later hun geleerde in de praktijk. In september 1961 ontplofte in een wegberm een dertig kilo zware bom, gevuld met vijftien liter napalm. Waaraan De Gaulle, in zijn Citroën wonderlijk en ongedeerd aan ontsnapte.
In dat geharnaste lijf van monsieur le President, een gewezen oorlogsheld, bleek ook maar een gewoon jochie schuil te gaan. Dat hij Brigitte aan de muur van z’n slaapkamer had hangen is onwaarschijnlijk. Wél dat hij via de media de Tour volgde. Zaterdag 23 juli 1960, had hij in zijn agenda met rood omcirkeld. Op deze door God aan de president geschonken dag, trok de Tourcaravaan door zijn dorpje Clombey-Les-Deux-Eglises, en langs het huis van Frankrijks eerste burger.
‘De Tour is genadeloos en wacht op niemand’, wat een stoffig, maar waar cliché is. Laat staan dat er zomaar gestopt wordt. Behalve voor de eerste man van de Vijfde Republiek. De Gaulle tussen het volk, en beschermd door twee gendarmerie nationale, die je onbewust aan films van Inspector Clouseau doen denken, audiëntie verlenend aan de renners. Waarvan sommigen, uit misplaatste eerbied hun koerspetje voor af deden, door De Gaulle duidelijk gewaardeerd. Met een Vive La France zegende hij vervolgens het koersende volk.
Met enige fantasie is Charles De Gaulle met een geharde Tourrenner te vergelijken. De man overleefde maar liefst eenendertig moordaanslagen. Probeer dát maar eens te evenaren. De Gaulle stierf uiteindelijk, zittend in zijn lievelingsstoel op tachtig jarige leeftijd.
Bron: Le Miroir des Sports, jaargang 1960, Biografie Charles de Gaulle.
Piepende remmen. Lucht van verschroeid rubber. Krakende koersfietsen. Het zachte, weemakende geluid van schedels op hard steen. Dan stilte! Onderbroken door gekreun. Geen ploegleider te ontdekken. En het peloton ijlt in de verte door.
Dan was er ook nog Maurice Lavigne, een modale knecht, uitkomend voor een regionale Franse ploeg. Ach gossie, die Maurice, als Lord Wanhoop gesneuveld op boerenlandweggetje. Dat moet die ene anonieme vrouw ook gedacht hebben. Zo’n moedertype overlopend van empathie, die al het leed van de wereld op haar schouders neemt. Madam Anonyme, met zo’n typische jaren-50 haarkapje deed wat ze kon doen.
Je bewust laten afkeuren voor militairendienstplicht. Om maar niet onder de ‘wapenen te komen’ waren wielrenners daar heel creatief in. Militaire dienst, voor een wielrenner de dood in de pot. Maar niet voor Dante Gianello. Die ontdekte tijdens z’n dienstijd een verborgen talent. Dante, in 1932 ingelijfd bij het 81e Infanterie Regiment van Montpellier, had nóóit op een koersfiets gezeten. Sterker, hij kón niet eens fietsen. Maar daar kwamen zijn maten snel genoeg achter. Tijdens oefeningen, gehouden op een zware dienstfiets, fladderde de kleine Dante, volle bepakking, tegen de heuvels op.
Amper 1.58 meter kort, en tweeënvijftig kilootjes aan de haak. Koersend op het allerkleinste fietsje dat de framebouwer had geknutseld. Maar onderschat nóóit kleine mannen. Daar kwam Sneeuwwitje ook achter na die dampende, uitputtende nachten met zeven van die kereltjes. Maar terug naar de koers en wél de Tour de France van 1949, die droog, zwaar én heet was. Dat was ook de Tour waarin Jacques Marinelli, zoon van Italiaanse gastarbeiders, heel Frankrijk aan zich bond. Jacques Marinelli, uitkomend voor het regionale team Ile-de France, onbekend en onbemind. Tot de vierde etappe Boulogne-sur-Mer-Rouen over honderdvijfentachtig kilometer. Een etappe waarin petit Jacques samen met Lucien Teisseire er tussen uit piepte. 
De drie kruisjes waren bijna aangetikt. En de biologische klok tikte genadeloos door. Kléber Piot, acht jaar beroepsrenner, met maar vijf, lullige overwinninkjes. Hóe moet je zo’n armetierige carrière láter aan je kleinkinderen uitleggen? Een fijn vooruitzicht. En zoveel kansen kreeg hij niet meer. Vóórdat de anonimiteit genadeloos over hem heen gleed besloot Kléber daar iets aan te doen. 
Alle spijkers, obstakels én puntige keien op de weg, waren voor hém bedoeld. De ene lekke band was nog niet gedepanneerd of de andere volgde. Hoeveel pech kun je als renner verdragen? Wat dát betreft stond Florent Mathieu voorin de rij. Florent, knecht in de nationale Belgische Tourploeg van 1948. Fietste de longen uit z’n tanige lijf voor kopmannen als een Stan Ockers, Briek Schotte en Raymond Impanis. En alsof dat nog niet genoeg was, had de man zijn handen vol aan het verwisselen van lekke banden. Van hem zélf dan!
Alles klopte, want, perfectie tot in het détail. Shirts die leken ontworpen te zijn in haute couture studio’s. Strakke koersbroeken, tot tien centimeter boven de knie. Spierwitte sokjes, de enkel nét bedekkend. Donkerbruine, afgetrainde benen. Een oogopslag als een vlammenwerper. Rijdend op fietsjes, gespoten in geraffineerde kleurcombinaties, voorzien van verchroomde stukken. Met merknamen op de fietsbuis, die rechtstreeks uit de opera van Milaan leken te komen.
Als Lord Wanhoop op weg naar het bal masqué. Lijden als levenskunst, waarbij gesnapt door die ene onbekende Franse fotograaf met een fijne neus voor drama. Albert Ramon, koersfiets op de schouder, sjokkend tegen de Col d‘Aubisque. Wielrenners, lopend met een kapotte fiets heeft iets diep triest. De treurigheid hing dan ook om Ramon heen als een cocon. De Tour de France 1948, zevende etappe Biaritz-Lourdes over tweehonderd kilometer. Terwijl grimpeurs als een Bartali, Robic en Bobet vér voor Albert uit, tegen de hellingen op dansten, kwam hij ten val. Brute pech, met een kapot wiel als resultaat. En geen materiaalwagen in de buurt. Ramon, wapperende koersbroek, kon maar één ding doen: lopen. Met die zware fiets op z’n schouder tegen die steile rotberg op. Nagestaard door een ploegje onthutste locals. Ramon, knecht in de Belgische nationale ploeg, voor de eerste én tevens laatste keer aan de start van de Tour.
‘Vlieg er maar in, jongen. Demarreer zo vaak je kunt. Maak ze gek man.’ Ploegleiderkreetjes zijn van alle tijden. Een beetje renner laat dat soort praatjes van zijn schonkige schouders glijden. Niet Jules Merviel, die slurpte dat gretig op. Jules, ongetwijfeld, door de soigneur op scherp gezet, sloeg na de start als een hitsige hengst op hol. Welkom in de Tour de France anno 1935, met de twaalfde etappe, Cannes-Marseille, over bijna tweehonderd kilometer, dwars door de gloeiendhete bakoven van de Provence.
Een profrenner, als een geconditioneerde postduif, geobsedeerd om de finish te halen. Plus een gewetenloze schurk van een ploegleider. En een rondearts die zijn opleiding kreeg in een abattoir. Een dodelijke combinatie. Zeker voor Giuseppe Pintarelli, een simpele Italiaanse knecht tijdens de Tour van 1958. Giuseppe, derde jaar prof, met maar één schamele overwinning op zijn conduitestaat. Weliswaar behaald tijdens de Giro d’ Italia, maar toch…
